Σ’ αυτό το κείμενο θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε την εξέλιξη του κοστουμιού μέσα στον χρόνο.
1850
Ο «πατέρας» του σύγχρονου κοστουμιού γεννιέται. Εκείνη την περίοδο οι άντρες φορούσαν μακριά σκούρα σακάκια, τα οποία έμοιαζαν περισσότερο με παλτό, παντελόνια διαφορετικού χρώματος από το σακάκι, γιλέκα και πουκάμισα. Ωστόσο, στην καταπράσινη εξοχή της Σκωτίας, υπήρξε η ανάγκη για κάτι πιο λειτουργικό. Οι άντρες χρειάζονταν ένα σύνολο με πιο κοντό σακάκι που να διευκολύνει την κίνηση, το κυνήγι και την ιππασία. Ένα ένδυμα σπορ και casual. Έτσι, γεννήθηκε το lounge suit. Αποτελείτο από παντελόνι, γιλέκο και σακάκι, όλα φτιαγμένα από το ίδιο τόπι ύφασμα. Άλλωστε, suit στα αγγλικά σημαίνει «ταιριάζω». Και είναι αυτό το ταιριαστό σύνολο που γεννήθηκε για χαλαρές περιστάσεις και σπορ, το ένδυμα που σήμερα θεωρείται ως η επιτομή της επισημότητας από τη μεγάλη πλειοψηφία των αντρών.
1900
Τα «κοστούμια της εξοχής» έχουν μπει για τα καλά στις πόλεις, στα γραφεία, στις δημόσιες υπηρεσίες και τα κέντρα διασκέδασης. Το μόνο που αλλάζει είναι τα υφάσματα: στα βαριά σκωτσέζικα tweed του 1850 προστίθενται τα μαλακά και πολυτελή worsted σε μια πλειάδα μοτίβων, χαρίζοντας περισσότερες επιλογές στους άνδρες της εποχής. Η ώρα του κοστουμιού έχει έρθει.
1920
Πλέον, το κοστούμι είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της ανδρικής ένδυσης και χαράσσει αυτόνομο την πορεία του μέσα στον χρόνο. Τα παντελόνια έχουν στενέψει λίγο, επηρεασμένα από τις στρατιωτικές στολές, αλλά παραμένουν ψηλόμεσα και φαρδιά αναλογικά με τα σημερινά δεδομένα. Το γιλέκο παραμένει αναγκαίο κομμάτι, καθώς η κεντρική θέρμανση είναι ακόμη σπάνια, ενώ τα σακάκια -σταυρωτά και μονόπετα- είναι ελαφρώς πιο «μεσάτα».
1930
Η «χρυσή εποχή» της κλασικής ανδρικής ένδυσης. Ο Ολλανδός ράφτης της Savile Road, Frederick Scholte δημιουργεί το London cut ή αλλιώς English drape. Ενισχύει τα σακάκια του στο στήθος και τους ώμους, κάνοντας έτσι τα σώματα των αντρών να φαίνονται πιο αθλητικά και ρωμαλέα. Την ίδια ώρα, ο πυρετός της jazz έχει κυριεύσει τον πλανήτη, χαρίζοντας έμπνευση για πιο τολμηρά κοστούμια. Οι ρίγες, τα καρό και τα έντονα χρώματα κυριαρχούν, αντικαθιστώντας τα σκούρα και μουντά κοστούμια των προηγούμενων δεκαετιών.
1940
Η σκιά του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου κάνει τα κοστούμια ξανά μονόχρωμα και σοβαρά, με κυρίαρχο το γκρι φανελένιο κοστούμι. Τα σακάκια είναι αυστηρά μονόπετα για λόγους οικονομίας, αφού τα σταυρωτά απαιτούν περισσότερο ύφασμα, ενώ το γιλέκο αρχίζει να εξαφανίζεται. Τα παντελόνια στενεύουν, οι πιέτες αφαιρούνται και γενικά το όλο στιλ «μυρίζει» λιτότητα.
1950
Η ανδρική ένδυση σταδιακά αφήνει πίσω τις δυσκολίες της μεγάλης κρίσης και του Β’ ΠΠ. Τα κοστούμια αρχίζουν ξανά να φαρδαίνουν, τα πέτα να μεγαλώνουν και οι πιέτες στα παντελόνια επιστρέφουν. Την ίδια στιγμή αρχίζει και η αμφισβήτηση. Πολλοί άντρες, έχοντας γυρίσει από τα πεδία της μάχης, δεν θέλουν να βάλουν τα ρούχα που φορούν αυτοί που τους οδήγησαν στον πόλεμο, ενώ το Rock ‘n’ Roll είναι η σπίθα που αρχίζει τη φωτιά της «επανάστασης». Τα t-shirts και τα δερμάτινα bomber jackets, τα οποία φορούσαν τα πληρώματα των πολεμικών αεροσκαφών, κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
1960
Πλέον, είναι η «στολή» του υπαλλήλου γραφείου, του στελέχους επιχείρησης. Οι «επαναστάτες» φορούν τζιν παντελόνια και δερμάτινα μπουφάν. Την ίδια στιγμή, κάνουν την είσοδό τους οι συνθετικές ίνες. Το κοστούμι βιομηχανοποιείται. Τα πέτα στενεύουν δραματικά, όπως και οι γραβάτες. Τα μονόχρωμα γκρι και σκούρα μπλε κοστούμια κυριαρχούν στα γραφεία των μεγάλων εταιρειών.
1970-1990
Η χειρότερη περίοδος για το κοστούμι. Τα συνθετικά υλικά, ο ασυγκράτητος καταναλωτισμός και η Disco φέρνουν στη μόδα της εποχής τα σακάκια με τα τεράστια πέτα και τα παντελόνια «καμπάνα».
Επίσης, είναι η εποχή του power suit. Δηλαδή, η εποχή του «γιάπη». Του επιχειρηματία με τα μεταξένια κοστούμια και τις προκλητικές γραβάτες που θέλει με αυτόν τον τρόπο να επιδείξει τον πλούτο και την ισχύ του. Είναι η εποχή που τα παραδοσιακά ραφεία κλείνουν το ένα πίσω από το άλλο και το φως των προβολέων πέφτει πάνω στα «επώνυμα» κοστούμια σχεδιαστών μόδας. Είναι ο θάνατος του κοστουμιού. Λίγοι και αξιέπαινοι οι άντρες που έκλεισαν τα αυτιά τους στις Σειρήνες της εποχής και απέφυγαν αυτήν την ενδυματική λαίλαπα, μένοντας πιστοί στο κλασικό στιλ και στον ράφτη τους.
2000-2020
Η αναγέννηση. Εξοβελισμένο από τις ντουλάπες των περισσότερων αντρών, και με τις περισσότερες εταιρείες του πλανήτη να μην το συμπεριλαμβάνουν στο dress code τους, το κοστούμι βρίσκει χώρο για να αναπνεύσει ξανά. Ελεύθερο από συμβάσεις και εταιρικούς περιορισμούς, βρίσκει καταφύγιο στις κρεμάστρες αυτών που το αγαπούν για αυτό που είναι. Αν και η μόδα της βιομηχανίας ετοίμων ενδυμάτων προβάλλει το σχέδιο slim line της δεκαετίας του ‘60, το internet και η διάχυση της πληροφορίας έχει δημιουργήσει μια στρατιά αντρών -ανεξαρτήτως ηλικίας- που ερευνούν, μαθαίνουν και επιλέγουν να ντυθούν βάσει του προσωπικού τους κριτηρίου και όχι ενός δαιμόνιου διαφημιστή. Δεκάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιλέγουν να δημιουργήσουν ενδύματα και αξεσουάρ ποιότητας, χωρίς να υποτάσσονται στην επάρατη μόδα. Τα καταστήματα με vintage ρούχα περασμένων δεκαετιών γεμίζουν με νεαρούς άνδρες που ξέρουν να εκτιμούν τις παλαιότερες, καλύτερες εποχές.